Diyabet ve Yaz Mevsimi
DİYABETİK HASTA KİMLİK KARTI
DIABETIC ID : ......................................................................
Kan Grubu Blood Type : .......................................................
Adı-Soyadı Name : ................................................................
Doğum Tarihi Date of Birth : ...................................................
Adresim My Adress : ............................................................
TC Kimlik no My ID no : ......................................................
Tehlike anında aranacak kişi/ler : ..........................................
EmergencyContact/s
Doktorumun Adı / telefon no : ...............................................
Phycian Name / Tel no : .......................................................
Diyabetik Kartın Arka Yüzü
_____________________________________________________
DİYABETİK HASTA KİMLİK KARTI DIABETIC ID
Allerjilerim / My Allergies: .....................................................
İlaçlarım / Medications: .........................................................
ÖNEMLİ:
* Baygınsam, şuurum bozulmuşsa, hareketlerimde değişiklikler varsa ve yutkunamıyorsam bana bir şeyler yedirmeye-içirmeye çalışmayınız
* Eğer yutabilecek durumdaysam bana şekerli bir şeyler içirin-yedirin (Üzerimde şekerli bir şeyler bulabilirsiniz)
* Eğer hala kendime gelememişsem beni en yakın hastaneye götürünüz
IMPORTANT:
* If I havelostconsciousnessorthere is an apparentchange in mybehaviourand I am unabletoperformswallowing, pleasedon’tgiveanythingtoswallowthroughtmouth
* If I am abletoswallow, give me somesugaror a drinkcontainingsugar
* If I am stillunconsciousafterthesweetdrink, pleasetake menearesthospital
Eğer öğün öncesi insülin kullanılıyorsa yapılacak egzersizde zorlanacak beden bölgesine yapılmamalıdır. Örneğin, bacağa öğün öncesi insülin uygulayıp, uzun koşu-ya da ağır yürüyüş yapılırsa yapılan insülinin kana karışması daha hızlı olup, daha erken ve hızlı kan şeker düşmesine sebep olabilir.
İster yürüyüş, ister bisiklete binme, isterse yüzme olsun, egzersiz yapılacak yere kan şeker ölçüm cihazı, ani kan şekeri düşmesi halinde kullanılabilecek şeker tabletleri ve meyve suları götürülmelidir.
Herkesin hareket-egzersiz sonrası kan şeker değişikliği farklı olacaktır. Seri ölçümlerle kişi vücudunun verdiği yanıtları daha iyi belirleyebilir ve buna göre hareket süre-şiddetinin yanı sıra, beslenme ve ilaç dengesini kurabilir.
İdeal egzersiz –yüzme süresi 30-40 dakikadır.
Özellikle insülin ve şeker düşürücü ilaç kullanan diyabetikler şeker düşmesi riski yüzünden mümkünse yalnız başına yüzmemeli, çok açılmamalıdırlar. İmkan varsa mayo ceplerinde streç naylona, naylon poşete sarılmış şeker bulundurmalı, suda yüzerken halsiz, dermansız hissettiğinde bu şekerleri yemelidirler.
Tatillerde Beslenme Ve Uyku Rutinini Bozmayacak Şekilde Dinlenmeye Dikkat!
Her şeyden önce yazın gündüz saatlerinin artması, güneşin geç batması sebebiyle öğün saatleri değişmektedir. Kahvaltı ve akşam yemeğinin geç yapılması sonucunda özellikle insülin ve şeker düşüren ilaç kullananlarda şeker dengesinde düzensizlikler gözlenebilir. Ya öğün saatleri kışın olduğu saatlerde tutulmalıdır ya da bu durum için takip eden hekime danışılarak insülin/ ilaç düzenlenmesi yapılmalıdır.
Öğün aralarının çok açılması şeker düşmelerine, çok yakın tutulması ise yükselmelere sebep olabilir.
Daha fazla sebze tüketilmesi, düşük kalorili beslenme sonucunda insülin ve ilaç dozlarında düzenlemeye gitmek gerekebilir. Unutulmamalıdır ki, şeker yükselmesi kadar, hatta daha tehlikeli olan durum ani ve şiddetli şeker düşmeleridir.
Yaz meyvelerinin çoğu bol nektarlıdır ve kan şekerinde hızlı yükselmelere sebep olabilirler. Meyveler öğün aralarında ve ölçülü miktarlarda tüketilmelidir.
Bilindiği gibi diyabetlilerde hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları, göz hasarları, böbrek hasarı ve periferiknöropati dediğimiz ve özellikle ayaklarda daha fazla gördüğümüz küçük sinir uçlarına ait hasarlar daha sık görülür.Bu durumlar henüz teşhis edilmemişse de olmadığı anlamına gelmez.
Kalp ve damar hastalığı olan kimselerin aşırı sıcakta kalmamaları, istenilen seviyenin üzerinde nabız artışına sebep olacak uzun ve yoğun yüzme ve egzersizden kaçınmaları gerekir.
Diyabete bağlı olarak gözde retina hastalığı olan kimseler, göz içi kanama riskinden ötürü, fazla ıkınmaya neden olacak durumlardan (sözgelimi ağır yük kaldırmak) kaçınmalıdırlar.
Aynı şekilde diyabete bağlı polinöropati dediğimiz (sinir uç hasarı) nedeniyle his kusuru olan kişilerin deniz-havuz kıyısındaki sıcak zeminlere çıplak ayakla basmamaları gerekir
İlaç ve tedavileri aksatmadan Tatil Yapılmalıdır
Gidilen çoğu tatil yerleri sayfiye dediğimiz, nüfus yoğunluğu az olan, bu nedenle daha küçük sağlık merkezlerinin bulunduğu, uzman sayısının zaten az ve üstelik tatil dolayısıyla eksik olduğu yerlerdir. Bu yüzden diyabetikler, tatil öncesi genel kontrollerini yaptırmalı, gereken ilaç-insülin-şeker ölçün aleti ve uçlarını yedeklemiş olmalıdırlar.
Özellikle başka ülkelere seyahat edecek hastaların bagaj kayıpları riskine karşı ilaçlarını bagaj ve el çantalarına ayrıştırmaları uygun olur. Çünkü pek çok ülkede aynı ilaçların isimleri farklıdır ve üstelik eczaneden reçetesiz satışı da yasaktır.
İlaçları sıcaktan korunması önemlidir. Özellikle insülinler buzdolabından çıkarıldıktan sonra oda ısısında 1 aydan az dayanabilmektedirler. Tatil yerine taşınacak insülinler için (insülinlerle temas ettirmemek kaydı ile) buzlu akülerden ve dondurulmuş jel pedlerden yararlanılabilir.
Tatile fazladan ilaç götürülmesi ulaşım vasıtası ve tatil planındaki değişiklik ve aksamalara karşı iyi bir önlemdir.
Diyabetliler mutlaka diyabetik bir kimlik oluşturmalıdırlar. Bu basit bir kart olabilir. Üzerinde diyabetli olunduğu, kullanılan ilaç isim ve dozları, önemli alerjik durumlar ve ulaşılabilecek telefon numaraları belirtilmelidir. Özellikle yabancı ülkelere seyahat edecek hastaların diyabetik kimlik kartlarını en azından İngilizce olarak ta hazırlaması uygundur.
Eğer insülin pompası kullanılıyorsa takip eden hekimin düzenleyip, imzalayacağı belge ile havaalanlarında yaşanabilecek sorunların önüne geçilmiş olunur.
Diyabetiklerin Yaz Mevsiminde Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?
Bazı risklerin farkında olmak ve önlem almak koşuluyla elbette diyabetik her birey, istediği zaman, istediği her yerde tatile çıkabilir. Diyabetli hastanın yaz aylarında karşılaşabileceği riskleri şu başlıklar altında toplayabiliriz:
* Su ve tuz dengesi değişikliklerinin sebep olacağı riskler,
* Tatilde yaşam tarzının, beslenmenin, egzersiz düzeninin değişmesine bağlı riskler,
* Diyabetiklerde daha fazla görülen diğer hastalıklara ilişkin riskler,
* Ayak sağlığı ile ilgili riskler,
* Yolculukta karşılaşılabilecek riskler,
* İlaç-tedavi aksaması, gidilen yerdeki sağlık hizmetleri ile ilgili riskler
Yaz aylarında sıcağın tesiriyle terleme sonucunda su ve tuz kayıpları gelişebilmektedir. Bu durum diyabetiklerde sağlıklı bireylerden daha fazla görülebilir.
Özellikle kan şeker düzeyi yüksek seyreden ve bu yüzden sık sık idrara çıkan diyabetliler, sıcak havanın tesiriyle aşırı miktarda su ve tuz kaybı yaşayabilirler. Öte yandan diyabete ilave olarak hipertansiyon, kalp yetersizliği ve ödeme neden olan bir hastalığı sebebiyle idrar söktürücü kullananlarda bu durum daha da fazla risk arz edebilmektedir.
Eğer yeterince sıvı alınmazsa özellikle diyabetiklerde hassas olan böbreklerin hasar görme ihtimali daha da artacaktır. Bu durum ağır böbrek yetmezliği ile bile sonuçlanabilecek bir risk içerir. Örneğin, tatilde kan şekeri yüksek olan ve bu yüzden sık idrar çıkarak zaten çok su kaybeden bir hastayı ele alalım.
Bu hastanın tüm gün havuzda ya da denizde yüzdüğünü varsayalım. Hasta böbreğine yük oluşturacak bazı kas enzimleri üretmiş olacaktır.
Tüm gün su içinde olduğundan eforla terleyerek kaybettiği sıvının farkında olması da mümkün olmayabilir. Yeterince sıvı almadığı takdirde bu hastanın böbrek kan akımı ileri derecede azalacaktır. Bu durum akut böbrek yetmezliğini tetikleyebilir. Hele hele böbrek için riskli bir ilaç alınması halinde (ki, bu basit bir ağrı kesici de olabilir) tehlike daha da artacaktır.
Bu durumdaki bir hastada su kaybının yanı sıra tuz kaybı da belirgin olacaktır. Buna bağlı olarak tansiyon düşmeleri, kas krampları, konsantrasyon bozuklukları, bayılma -hatta ağır düzeydeki durumlarda şuur değişiklikleri ve kayıpları bile, yaşanabilir.
Tüm bu riskleri en aza indirmek için:
* Sık ve bol sıvı tüketilmelidir.
* Çok sıcak ortamda, uzun süren, mola verilmeden yapılan aşırı egzersizden kaçınılmalıdır.
* Yaz aylarına uygun açık renkte, havalanmasına engel olmayan, güneşten koruyan kıyafetler seçilmelidir.
* İlave tuz ya da besin takviyesi her hasta ve hastalık için farklılık arz edeceğinden mutlaka hekime danışılmalıdır.
Tatilde yaşam tarzı, beslenme ve egzersiz düzeninin değişmesinin ne gibi etkileri olabilir?
Tüm kış ayları boyunca hareketsiz geçen günlerin ardından, yaz tatillerinde ister gezi, ister deniz tatili olsun günlük egzersiz süre ve yoğunluğu artmaktadır. Bunun sağlık üzerine olumlu etkisi vardır. Fakat bu durum diyabetlilerde kimi kez zararlı sonuçlar da doğurabilmektedir.
Kimi kez artan egzersiz ile kan şekeri fazlaca düşebilmektedir. Özellikle çok aç karnına yapılan, uzun süren ağır egzersiz-yüzme ile bu durum daha fazla görülebilmektedir.
Bu nedenle asla sabah aç karnına ya da yemekten hemen sonra egzersiz yapılmamalıdır. Planlanan egzersiz ya da yüzme öncesi kan şekeri ölçülmelidir. Egzersiz öncesi kan şekeri 100’ün altında ve 250’nin üzerinde olmamalıdır.
