Diyabet ve Spor
Günümüzde sağlıklı yaşamın olmazsa olmazı olan spor ve egzersizin faydaları bazı hastalıklara sahip olan kişilerde daha bariz olarak kendini göstermektedir. Bu hastalıklardan biri ve belki en önemlisi Diyabettir.
Spor ve egzersiz her insan için faydalıdır elbette. Diyabette temel sorunun vücuttaki şekerin yeterince yakılamaması, düzensiz yakılması olduğu düşünüldüğünde egzersiz sayesinde enerji harcamanın önemi ortaya çıkacaktır.
Aslında Diyabete meyilli kimselerde (kilo fazlalığı olan, birinci derece yakınlarında Diyabet olan) bile egzersiz çok değerlidir. Çünkü bunlarda insülinin eksikliğinden çok yeterli işlev gösterememesi, bu yüzden zamanla insülin salgısının azalarak Diyabet gelişmesi söz konusudur.
yapmasını istemeyiz. Çünkü bu hastaların ayaklarına uzun süre vücut ağırlığının baskısı sonucunda (gerek ayakların kanla yeterince beslenememesi, gerekse ayaklarda his kusuruna bağlı olarak) kolayca yara açılabilmekte, daha kötüsü bu yaralar zor tedavi edilmektedir.
Aynı şekilde Diyabete bağlı gözün Retina tabakasında kanamaya elverişli damarları bulunan bir hastanın ağırlık kaldırması, karın kaslarını zorlaması, kısacası ıkınmaya yol açabilecek bir spor yapması göz içi kanamayla sonuçlanabilir.
Yukarıda bahsettiğimiz bu noktaların dışında da Diyabet için bazı özel riskler bulunmaktadır. Örneğin bu hastalarda kalp ve damar tıkanıklığı riski daha belirgin olarak fazladır.
Hele ek olarak Hipertansiyon, kolesterol veya kan yağlarında fazlalığı olan, kilolu, sigara içen, birinci dereceden yakınlarında erken yaşta kalp krizi öyküsü (erkek yakınlarında 45, kadın yakınlarında 55 yaştan erken gelişmiş olan) bulunan kimselerde bu risk çok daha fazladır.
Herhangi bir sağlık riski taşımayan bir Diyabetlide hangi tür egzersiz daha faydalıdır? Aerobik egzersizler mi (yürüme, jogging, bisiklet, tenis oynama vs), yoksa anaerobik (ağırlık ve güç egzersizleri) olanlar mı?
Eskiden bu sorunun cevabı çok netti bizim için. Tabi ki,aerobik olanlar derdik. Oysa yapılan çalışmalar bize güç ve ağırlık çalışmalarının da şeker dengesinde, insülin direncinin düzeltilmesinde, egzersiz kapasitesinde artışta, kilo vermede, kan yağlarında düşmede aynı, hatta daha fazla etkili olduğunu gösterdi.
Yani Diyabette spor:
1-) Diyabetin önlenmesinde
2-) Diyabette tedaviye katkı amacıyla,
3-) Diyabete ait gelişebilecek kronik komplikasyonların (sorunlar) önlenmesinde önemlidir.
Yapılan çalışmalar egzersizin şeker dengesinde, insülin direncinin (yani Diyabete meyilli olma durumunun) düzeltilmesinde, egzersiz kapasitesinde artışta, kilo vermede, kan yağlarında düşmede etkili olduğunu göstermiştir.
Bunun ötesinde kalp ve damar sağlığına, hatta psikolojik olarak olumlu etkileri olduğunu göstermiştir.
Her Diyabetli aynı sporu yapabilir mi? Ya da Diyabeti olanlar, sağlıklı insanların yaptığı sporları yapabilirler mi?
Diyabetlilerde sporun;
1-) Kimde,
2-) Hangi şiddette ve sürede
3-) Ne türde yapılacağı önceden belirlenmelidir.
Yani genç bir Diyabetli ile ileri yaştaki, bazı ek sorunları olan bir hastanın aynı sporu,aynı süre ve şiddette yapması beklenemez. Bunun ötesinde bazı özel sorunları olanlara bazı spor ve egzersizleri yasaklıyoruz.
Sakın yürüyüş yapma dediğiniz hastalar var mı?
Elbette. Örneğin, Diyabete bağlı ayak sinirlerinde ya da damarlarında ciddi hasar bulunan hastanın uzun yürüyüşler
